Londra içinde seyahat ederken kullanabileceğiniz toplu taşıma imkanları oldukça fazladır. Londra içinde seyahat, TfL(Transport for London) adı verilen adlı bir kurum tarafından kontrol edilmektedir (https://tfl.gov.uk)
TfL, otobüs, metro (underground/tube), DLR(Docklands Light Railway), tramvay (trams), tren (London Overground), taksi, özel taksiler (minicab, private hire), tur otobüsleri (coaches) ve nehir üzerinde ulaşımı sağlayan deniz otobüsleri gibi imkanlar sunar. Bütün bu imkanlar, TfL tarafından denetlenir ve fiyatlandırılır.
Londra içerisinde ulaşım (tüm toplu taşıma servis türleri için olmasa da), ücretlendirme açısından Zone adı verilen bölgelere ayrılmıştır. Genel olarak Oyster adı verilen kartınızı kullanabileceğiniz bölgeler, Zone 1 ve Zone 6 arasıdır. Bu Zone’lar dışına düşen ulaşımlar için Oyster kartları kullanılmamakta, bunun yerine bilet alınmaktadır. Buna, özellikle Oyster’a dahil bir istasyondan binip, dahil olmayan bir istasyonda inecekseniz, dikkat etmek zorundasınız. Girişte Oyster kartınızı basabilirsiniz, fakat çıkış kapısında ödeme yapmanız gerekir.
Underground / Tube (Metro)
Londra içerisinde, Zone 1 ve Zone 6’ya kadar bütün bölgeleri kapsayacak şekilde metro ağı vardır. Toplam 11 adet değişik istikamete giden metro hattı mevcuttur. Genelde merkezde kullanacağınız hatlar, (yani Zone 1 ve Zone 2’yi kapsayan) Victoria, Piccadilly, Circle & District ve Central Line’dir. Bu hatlar, günün hemen her saati doludur. Hatlardaki bu yoğunluk, okul ve yaz tatillerinde daha da artmaktadır.
Tube haritasına http://content.tfl.gov.uk/standard-tube-map.pdf sayfasından ulaşabilirsiniz.
Ayrıca istasyonların çoğunda, metro haritası basılı olarak mevcuttur. Bu haritaları, ücretsiz olarak alabilirsiniz. İstasyonlarda da, her zaman büyük billboard şeklinde haritalar vardır. Londra metro sistemiyle ilgili akıllı telefon uygulamaları da bulunmaktadır. Bu uygulamalar, tren saatlerini, aksamaları ve kapalı hatları güncel haliyle gösterir
Bu ulaşımda en çok tercih edilen ödeme şekli Oyster Card’la yapılandır. Bu kart ile tek veya birkaç binişlik yüklemeler (Single Fares/ Pay-as you go) yapabildiğiniz gibi, haftalık/aylık/yıllık yüklemeler de yapabilirsiniz. Oyster kartları, metro, otobüs, tramvay, DLR, London Overground, TfL trenleri, Emirates Air line (sadece Royal Docks ve Greenwich tarafını bağlayan teleferik), nehir otobüsü servislerinde kullanılır. Aynı zamanda Zone 6 içinde kalan National Rail servislerinde de (banliyö trenleri olarak da bilinir) geçerlidir.
Eğer İngiltere’de uzun süre kalacaksanız, Oyster kartınızı kayıt ettirmeniz faydalı olur. Böylelikle online olarak hesabınızı görebilir, kolayca para yükleyebilirsiniz. Aynı zamanda, TfL tarafından fazla çekilen ücretlerin olması durumunda, bunu online hesabınızdan kontrol edebilirsiniz. Online hesabınızın olması, aynı zamanda gerektiğinde hesabınızın dökümünü almanızda da size kolaylık sağlar. İlk geldiğinizde, Oyster kartınızı herhangi bir metro istasyonu bilet satış gişesinden alabilirsiniz. Ücreti £5 ‘dur. Genelde bu ücret, depozito olarak kabul edilir. Kartınızı geri iade ettiğinizde (turistler için özellikle), bu ücret size verilir.
Pay as you go , Oyster kartınıza istediğiniz kadar para yüklemesi yapmanıza yardımcı olan bir sistemdir. Bunu gişelerden yapabildiğiniz gibi, istasyonlardaki otomatik makinalardan da yapabilirsiniz. Bu makinelardaki ödemeniz nakit ya da debit card/kredi kartı ile olabilir. Eğer fiş lazımsa, makineden bunu da istemeyi unutmayın. ‘Pay as you go’ demek, Oyster kartınızı top up yapmaktır, yani doldurmaktır. Makinelerde bu seçeneği görebilirsiniz.
Bir başka ödeme sekli de, Travelcard’li ödemedir. Haftalık/aylık ve de yıllık toplu bir yükleme yaptığınız zaman, kartınız Travelcard Season Tickets niteliği kazanır. Bu ödeme sekli, en indirim sağlayan yollardan biridir. Günlük olarak da, Travelcard’li bilet alabilirsiniz. Günlük olarak aldığınız Travelcard’da, peak veya offpeak zamanlarına (yoğun veya yoğun olmayan saatler) dikkat etmeniz gerekir. Travelcard’larla ilgili tüm bilgilere https://tfl.gov.uk/fares-and-payments/ways-to-pay/travelcards ulaşabilirsiniz.
Son olarak, Contactless Card, yani dokunmatik kartınızı kullanarak da ödeme yapabilirsiniz. İster debit card olsun, ister kredi kartı olsun, kartınızın Contactless özelliği varsa, Oyster geçen tüm ulaşım araçlarında, bu kartınızı kullanabilirsiniz.
İlk geldiğiniz zaman, ev veya iş aramak için çok gezmeniz gerekebilir. Nereden nereye (Zone’lar arası) gideceğiniz tam belli olmadığı için, ‘Pay as you go’ ya da günlük ‘Travelcard’ almanız tavsiye olunur.
İngiltere’de öğrenci olarak 14 haftadan fazla kalanlar için belirtilen yerlere müracaat edip 10 pound karşılığında fotoğraflı Oyster Kart alıp ulaşımda %30 indirimden faydalanılabilir. Müracaat için online olarak bir form doldurup, bir adet fotoğrafla beraber işlemi tamamlanır ve 5-10 gün içerisinde kartınız internette yazdığınız adrese teslim edilir. Oyster öğrenci kart başvurusu için; https://photocard.tfl.gov.uk/tfl/showLogon.do?selection=student
Buna ek olarak internet üzerinden başvurusunu gerçekleştirip hemen alabileceğiniz RailCard’I Oyster’ınız ile birleştirerek peak saatler dışında Tube kullanımlarınızı indirimle hale getirebilirsiniz. Yaşınıza ve öğrencilik durumunuza göre seçeceğiniz Rail Card sayesinde gerek şehirler arası trenlerde gerekse şehir içi Tube kullanımlarınızda %30 indirim sağlayabilirsiniz. Ancak şehir içi indirim sağlamak için bazı istasyonlarda bulunan gişelerden Rail Card ve Oyster Card’ınızın birleştirilmesini talep etmeniz gerekmektedir. Çok kısa süren bu işlem sayesinde Tube ulaşımlarınızı daha uygun hale getirebilirsiniz.
Otobüs
Otobüs ve tramvaylarda Zone kavramı yoktur. Otobüs ve tramvay için, tek binişlik ücret £1.50’dur.
- Travelcard ya da Oyster kartınıza Bus & Tram Pass yüklüyse,
- Günlük Travelcard aldıysanız,
- Günlük Bus & Tram Pass aldıysanız, otobüsleri sorunsuz kullanabilirsiniz.
Otobüs güzergahları ve ilgili haritalari https://tfl.gov.uk/maps/bus?intcmp=40401 sayfasında bulabilirsiniz. Ayrıca canlı olarak, otobüs güzergahlarını/ beklediğiniz durağa geliş saatlerini gösteren akıllı telefon uygulamaları da vardır.
Tramvay
Tıpkı otobüsler gibi, tek kullanımlık ücreti £1.50’dur.
- Oyster kartınızda Zone 3, 4, 5 veya 6 Travelcard
- Paper Day Travelcard that includes Zone 3, 4, 5 ve 6’yı kapsayan günlük Travelcard
- Oyster kartınızda, Bus & Tram Pass veya
- Günlük Bus & Tram Pass’iniz varsa, kolayca kullanabilirsiniz.
Otobüs ulaşımındaki gibi, binerken kartınızı basmanız yeterli olacaktır (sadece Wimbledon istasyonunda, istasyondan çıkarken basmanız gerekir.
Tramvay haritasına, http://content.tfl.gov.uk/tram-service-map.pdf sayfasından ulaşabilirsiniz.
Sadece otobüs ve tramvay için Bus & Tram Pass alabilirsiniz. Otobüsler ve tramvaylar, metro ağının yaygın olmadığı bölgelerde (Merkez Londra dışında) en çok kullanılan ulaşım yöntemleridir.
Aşağıda verilen, Otobüs, Tren ve Tramvaylarla ilgili faydalı bilgileri mutlaka incelemelisiniz.
İki tramvay ya da otobüs seyahatinin, tek ücrete denk gelmesi.
Otobüs ya da tramvaya 1 saat içinde tekrar binerseniz, ister Oyster kartınızla olsun ister contactless kartınızla olsun, 2. binişiniz ücretsiz olur.
Otobüs ve tramvaylarla ilgili her şeye, TfL’in https://tfl.gov.uk/fares-and-payments/fares/bus-and-tram sayfasından ulaşabilirsiniz.
Tfl günün belli zamanlarında, yani daha yoğun olduğu anlarda, bizlerden daha fazla ücret almaktadır.
Tube, DLR, London Overground, TfL Rail ve National Rail servislerinde :
- Peak time ücretleri : Pazartesi’den Cuma’ya, (resmi tatiller hariç) ) 06:30 – 09:30 ve 16:00 – 19:00 arası geçerlidir.
- Off-peak times ücretleri: Yine Pazartesi’den Cuma’ya, Peak saatleri dışındaki saatler ve 16:00 – 19:00 arası, Zone 1 harici bir istasyondan, Zone 1’e geliniyorsa geçerlidir.
Otobüs ve tramvaylarda, peak/ off-peak diye bir uygulama yoktur.
Bütün ücretlere https://tfl.gov.uk/fares-and-payments/fares/tube-dlr-lo-fares#on-this-page-0 sayfasından bakabilirsiniz.
Gün içinde ne kadar seyahat ederseniz edin, günün sonunda Oyster kartınızdan kesilecek tutarın, bir limitle belirlendiği sistemdir. Gün içinde yaptığınız tüm seyahat ücretler toplanıp o limite ulaştığında, artık sizden daha fazla ücret alınmaz. Bu yüzden Online bir Oyster hesabınızın olması faydalıdır. Genelde hatalar olabiliyor ve bazen sizi Cap limiti üstünde ücretlendirebiliyorlar. Bu ekstra ücreti kartınıza iade olarak isteyebilirsiniz.
Günlük harcamalarınız, 24 saatlik periyotta, 04:30 ve ertesi gün 04:29 arası hesaplanıyor.
- Seyahat ettiğiniz tüm Zone’lar,
- Tüm ulaşım çeşitleri (otobüs, metro, tramvay, DLR, Overground, TfL trenleri ve bazı National rail servisleri)
- Kullandığınız pek ve off-peak saatleri hesaba katılarak, günün sonunda o limite geldiğiniz an, artık sizden daha fazla ücret kesilmiyor.
Örneğin Zone 1- Zone 6 arası günlük Travelcard, peak saatleri de dahil olmak üzere £17.50’dir. Buna karşılık, Zone 1- Zone 6 arası günlük Daily cap limiti ise £12.00’dir. Yani gün içinde bu Zone’larda seyahatiniz çok olacaksa, Travelcard yerine, Daily cap sistemini kullanmanız daha mantıklı olacaktır.
Sadece otobüs kullanıyorsanız, günlük Cap limiti otobüsler için £4.50’dir.
London Overground (Banliyö trenleri)
Overground, Londra’yı suburb yerleşim yerlerine, yani banliyölere bağlayan trenlerdir. 2007 yılında kurulmuştur, 112 istasyon ve bir çok farklı istikamette hizmet vermektedir. Aslında National Rail Network’ün, yani ülkenin genel tren ağının bir bölümüdür. Özellikle çalışanlar için can damarı olan, Clapham Junction, Watford Junction, Euston, West Croydon gibi birçok önemli hattan geçmektedir. İncelemek için: (http://content.tfl.gov.uk/london-overground-network-map.pdf)
DLR (Docklands Light Railway)
Hafif raylı, otomatik ve sürücüsüz bir ulaşım sistemidir. Londra’nin özellikle Docklands denilen Doğu-Güneydoğu kısmının (eskiden liman olarak kullanılan) gelişimi için hizmete açılmıştır. Özellikle şehrin Doğu-Güneydoğu tarafında oturanlar için, elverişli bir ulaşım imkanıdır. İncelemek için: (http://content.tfl.gov.uk/dlr-route-map.pdf)
Emirates Air line/Cable Car (Emirates Teleferiği)
TfL’in ulaşım açısından bir parçası olmasına rağmen, aynı zamanda Thames nehrini panoramik olarak görebilmek için , oldukça rağbet gören Emirates cable car, 2012 yılında açılmıştır. Bu servis, Gereenwich yarımadasını, karşı taraftaki Royal Victoria Docks (Royal Docks) kısmına bağlar. İncelemek için: (https://tfl.gov.uk/modes/emirates-air-line/opening-hours-frequency?intcmp=1453)
TfL Rail
Liverpool Street ve Shenfield arasında tek hat olan TfL Rail, Mayıs 2015 yılında açılmıştır. İncelemek için: http://content.tfl.gov.uk/tfl-rail-map.pdf
Coach (Şehirlerarası Otobüs)
Hem İngiltere’nin birçok şehrine hem de bazı Avrupa şehirlerine ulaşım için, en çok tercih edilen ekonomik servistir. Çoğu otobüs London Victoria’daki Victoria Coach Station’dan yani terminalden kalkar. Şehirlerarası otobüs şirketlerinin adreslerine https://tfl.gov.uk/modes/coaches/coach-companies?intcmp=2441 sayfasından ulaşabilirsiniz.
